Lamine: “Ik wil mijn voetafdruk achterlaten op deze wereld”

“Als ik op voorhand had geweten dat ik in een land zou belanden zonder wettelijke papieren, dan zou ik mijn geboorteland Senegal nooit verlaten hebben. Maar het systeem waarin ik leefde, liet me geen enkele keuze.

Senegal is geen arm land en er heerst ook vrede, maar het is wel een corrupt land. De leiders van Senegal werken niet voor hun volk, maar voor zichzelf. Van ‘vrede’ alleen kan je niet leven, je moet jezelf kunnen ontplooien in het leven. Je kan in je ouderlijk huis geboren worden, opgroeien en sterven. Maar dat is niet de schoonheid van het leven. Als je ambitie hebt, is in Senegal blijven geen optie. Daarom trekken de meeste Senegalezen naar het buitenland vanaf dat ze de mogelijkheid krijgen.

Voor mij was die mogelijkheid vier jaar geleden, toen ik een werkvisum kreeg voor Italië. Daar werkte ik als kinderoppas. Ik woonde zes maanden in het noorden van Italië, waar de mensen zeer conservatief waren. Mijn naaste buurman bijvoorbeeld heeft in al die tijd geen enkele keer mijn ‘goedemorgen’ beantwoord. Ik geraakte daar geen meter vooruit in het leven en daarom ben ik naar Frankrijk verhuisd.

In Frankrijk ben ik niet lang gebleven omdat ik mij daar niet goed voelde. Het was een goede beslissing om daarna naar Antwerpen te komen want in deze stad gaat men veel beter om met culturele diversiteit en staat men enorm open voor kunst en cultuur, en dat is de wereld waarin ik leef.

Maar het leven is hier wel moeilijk, vooral in het begon toen ik geen woord Nederlands of Engels sprak. Voor België heb ik geen werkvisum, dus ik mag hier ook niet werken. Ik vind dat verschrikkelijk, zonder werk kan je geen geld verdienen, geen appartement huren, niet naar school gaan, geen leven opbouwen. Ik kan niet aan mijn toekomst werken, een toekomst die ik nodig heb voor mijn zoon.

“Mijn zoontje is vier jaar oud, ik heb hem slechts drie maanden gekend.”

In Senegal had ik een relatie met de moeder van mijn zoon. Ik ben vier jaar geleden vertrokken naar Italië om voor hen geld te verdienen. Na een jaar verviel mijn werkvisum en ik kwam in een situatie terecht die ik niet had verwacht, één zonder papieren. Je kan geen relatie hebben als je elkaar niet kan zien, daarom heb ik besloten om die stop te zetten. Je kan ook niet van mijn familie verwachten dat ze oneindig lang op mij blijven wachten. Mijn zoon is vier jaar oud nu, ik heb hem slechts drie maanden gekend. Ik zou hem heel graag terugzien om te zeggen dat ik van hem hou.

Toen ik dertien jaar was, is mijn vader gestorven. Ik heb veel goede herinneringen aan hem. Mijn vader was een goed man die veel respect kreeg van de buurt en op zijn werk. Hij leerde me de basis van het leven, was enorm ruimdenkend en droeg zorg voor zijn familie. Na zijn dood was het zeer hard voor mijn moeder omdat ze nauwelijks door de staat gesteund werd. Ze had ook geen werk, omdat het in die tijd gebruikelijk was dat de mannen het geld binnen brachten en de vrouwen voor het huishouden zorgden.

Na mijn middelbare opleiding ben ik al mijn vaders boeken beginnen lezen die bij ons thuis in zijn bibliotheek stonden. Ik heb dan besloten hoger onderwijs te volgen, eerst wetenschappen en dan literatuur. Maar ik had daar geen goed gevoel bij. Het onderwijs in Senegal is seculier maar ik voelde mij toch niet goed met de dingen die ze ons daar aanleerden. Ik heb me daartegen verzet en op die manier heb ik nooit een hoger diploma gehaald. Ik voelde mij niet vrij in het hoger onderwijs van Senegal.

Nadat ik gestopt was met mijn studies ben ik in een bouwbedrijf gaan werken maar ik kreeg al snel de kans om naar de kunstacademie van Dakar te gaan. Daar leerde ik muziek spelen en heb ik mee het allereerste Zwart-Afrikaanse symfonisch orkest ‘Mélodie Divine’ opgericht. In dat gezelschap heb ik zeven jaar op de viool gespeeld. Daarna heb ik nog twee jaar mijn eigen research gedaan omdat ik het onderwijs niet goed genoeg vond en na de geboorte van mijn zoon heb ik een werkvisum voor Italië gekregen.

Ik schat mijn toekomst niet goed in. Ik leer nu wel Nederlands en ik doe hier en daar wat acteerwerk maar het is enorm moeilijk om mijn leven terug op te bouwen. En dat moet echt gebeuren, want ik wil mijn zoon absoluut terugzien.

Ik wil mijn voetafdruk achterlaten op deze wereld, voor mezelf en voor de volgende generatie. Als mensen nog aan mij denken als ik er niet meer ben, ben ik daarin geslaagd. Ik denk dat dat wel gelukt is. Zelfs in dit gesprek, laat ik iets over aan jou, en jij aan mij.”